- Λεωνίδας
- I
Όνομα δύο βασιλιάδων της Σπάρτης.1. Λ. Α’ (; – 480 π.Χ.). Βασιλιάς της Σπάρτης (488-480 π.Χ.). Ανήκε στο γένος των Αγιαδών. Ήταν γιος του Aναξανδρίδη και ετεροθαλής αδελφός του Κλεομένη Α’, τον οποίο και διαδέχθηκε. Μάλιστα, παντρεύτηκε την κόρη του τελευταίου, Γοργώ, αποκτώντας έναν γιο, τον Πλείσταρχο. Το 480 διατάχθηκε από τους εφόρους της Σπάρτης να αναλάβει την υπεράσπιση της διάβασης στο στενό των Θερμοπυλών. Η ηρωική άμυνά του απέναντι στους Πέρσες του Ξέρξη (480) και ο ένδοξος θάνατός του μαζί με τους άλλους 300 συμπολεμιστές του τον κατέστησαν θρύλο. Στην περιοχή της μάχης υπάρχει σύγχρονος ανδριάντας του. Βλ. λ. Θερμοπύλες.2. Λ. Β’ (316; – 235 π.Χ.). Βασιλιάς της Σπάρτης (247-235 π.Χ.). Ήταν γιος του Κελώνυμου και διαδέχθηκε στον θρόνο τον Αρέα Β’. Έζησε πολλά χρόνια στην Αυλή του κράτους των Σελευκιδών και μετά την επιστροφή του ανέλαβε συμβασιλέας μαζί με τον Άγη Δ’. Εναντιώθηκε στις μεταρρυθμίσεις του Άγη και εκθρονίστηκε μετά την επικράτηση του τελευταίου, οπότε αναγκάστηκε να καταφύγει στην Τεγέα. Επέστρεψε τελικά στην πατρίδα του (241) με τη βοήθεια των εφόρων και εισηγήθηκε τη θανάτωση του Άγη. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ήταν ελάχιστα συμπαθής στους Σπαρτιάτες.II
«Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες», πίνακας του Ζακ-Λουί Νταβίντ. Η ηρωική αντίσταση του Σπαρτιάτη βασιλιά και των τριακοσίων συντρόφων του εναντίον των Περσών στις Θερμοπύλες είναι ένα από τα μεγάλα γεγονότα της αρχαίας ιστορίας (Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι).
Όνομα διαφόρων ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας.1. Ζωγράφος (4oς αι. π.Χ.). Αναφέρεται μόνο από τον Βιτρούβιο. Λέγεται ότι έγραψε συγγράμματα της ειδικότητάς του.2. Νάξιος αρχιτέκτονας (4oς αι. π.Χ.). Είναι γνωστός από δύο επιγραφές στο επιστύλιο του ιερού της Ολυμπίας.3. Λ. ο Ταραντίνος (315; – 260; π.Χ.). Επιγραμματοποιός ο οποίος έζησε φτωχική ζωή, που τον ενέπνευσε να περιγράψει με επιτυχία την άθλια, μονότονη ζωή των ταπεινών ανθρώπων (ψαράδων, βοσκών, τεχνιτών, νηματουργών, αυλητών), και θρήνησε τον σκληρό θάνατο. Η ποίησή του γνώρισε μεγάλη απήχηση κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.IIIΕπώνυμο οικογένειας εθνικών αγωνιστών, από τις Σπέτσες. Το πραγματικό τους επώνυμο ήταν Λάμπρου, αλλά το πλοίο τους ονομαζόταν Λεωνίδας και έμειναν γνωστοί με το επώνυμο Λ.1. Νικόλαος (1774 – 1816). Συμμετείχε στα Ορλοφικά και μετά την αποτυχία του κινήματος (1770) μετέβη μαζί με άλλους Σπετσιώτες στα Κύθηρα και παρέμεινε εκεί μέχρι το 1792. Ακολούθησε τους Τούρκους και έλαβε μέρος στον διωγμό του Λάμπρου Κατσώνη από τον Κιουτσούκ Χουσεΐν, καθώς και στη ναυμαχία του Αμπουκίρ μεταξύ Τούρκων και Γάλλων, ως αρχηγός σώματος Σπετσιωτών στο πλευρό των πρώτων.2. Δημήτρης (1797 – 1835). Αγωνιστής του 1821, γιος του προηγούμενου. Συμμετείχε σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις ως κυβερνήτης πολεμικού πλοίου και διακρίθηκε για την ανδρεία του. Ανδραγάθησε στις ναυμαχίες της Πάτρας, της Σάμου και του Μεσσηνιακού κόλπου.
Dictionary of Greek. 2013.